10 Mrekullitë e mahnitshme natyrore të botës

• Të Tjera
• At 3:54:00 PM
• Leave a Comment

Artikulli Plotë

Në shekullin VI para e.s., ky qytet ka qenë gjithmonë qendra e kultit të Afërditës, e quajtur më vonë Diana nga romanet. Flitet për perëndeshën e natyrës dhe kafshëve të egra dhe paraqitet e shoqëruar nga një sorkadhe dhe e armatosur me hark dhe shigjeta. Nga antikiteti ekziston një tempull i dedikuar perëndeshës. Por në shekullin VII para e.s., qyteti pësoi një sulm nga cimerët. Edhe pse qyteti rezistoi, tempulli u dogj dhe u shkatërrua. Gjithçka ishte në duart e mbretit të Lidias, Kreso. Po, është i njëjti që ka shpikur disqet e çuditshme prej metali të quajtura "kreseidas". Asnjë nuk e di se ku do ndalojnë këto shpikje moderne... por Kreso ishte një mbrojtës i shenjtëve dhe artistëve dhe ai propozoi të ngrihej një tempull i ri i Artemisës, më i mirë se i pari. Për këtë u bë një thirrje publike ku u kërkohej të gjithë qytetarëve që të dhuronin para për tempullin e ri. Më në fund tempulli u ngrit.

Llogariste 127 kolona të mrekullueshme nga 20 m lartësi, diçka e jashtëzakonshme për kohën, gjithashtu përmbante dhe skulptura të Eskopes. Ky tempull shkëlqeu qytetin e Efesit gjatë dy shekujve. Pa dyshim vjen tragjedia : në vitin 356 para e.s., bariu Erostrato e shkatërroi tempullin duke e ndezur thjesht për famë. Pa dyshim që ky pionier i famës e arriti atë që kërkonte, provë është që ende i kujtohet emri edhe sot. Por në atë kohë arriti diçka më shumë se fama : duke u treguar të gjithë njerëzve që për çudi Escopa ka një Erostrato dhe që mrekullitë e ndërtuara nga njerëzit duhet të jenë të mbrojtura nga vetë njerëzit. Kjo histori ka një epilog : kur rreth 20 vjet më vonë, Aleksandri i Madh pushtoi qytetin e Efesit, dëgjoi historinë e tempullit dhe zbuloi që tempulli ishte shkatërruar në të njëjtën ditë që kishte lindur ai. Kjo koincidencë e bëri që ta rindërtonte tempullin gjatë kohës që ishte në Efes, duke u përpjekur të krijonte një qeveri demokratike. Edhe pse mbaroi, tempulli (bëhet e treta herë me këtë rindërtim) nuk e rimori kurrë të shkuarën e tij të shkëlqyer.

Tempulli i Artemidës në Efes

• Shtatë mrekullitë e botës së lashtë
• At 2:30:00 PM
• Leave a Comment

Artikulli Plotë

Egjipt, viti 280 para e.s. Që kur Aleksandri i Madh i liroi egjiptianët nga dominimi persian, lidhjet mes grekëve dhe egjiptianëve u forcuan aq shumë sa mbreti i tyre, Ptolomeu II, ishte me origjinë greke. Ky bashkëpunim i grekëve dhe egjiptianëve ishte më i dukshëm në kryeqytet, Aleksandri. Themeluar prej Aleksandrit të Madh në vitin 332 para e.s., ky qytet i zhvilluar u bë vatra më e rëndësishme e kulturës helene. Por këtë herë mrekullia nuk do të jetë një tempull, as ndonjë lloj tjetër monumenti ose ndërtese, por një kullë. Kjo kullë do të shërbente për të udhëhequr anijet e shumta që mbërrinin në brigjet e Aleksandrisë. Mbreti vendosi të ndërtonte një kullë që të identifikonte vendin dhe qytetin nga shumë larg. Për këtë përdorën ishullin e vogël të Faros, përballë portit. Arkitekti Sastro drejtoi punimet, që, sa më shumë ecnin jepnin një pamje të mrekullueshme. Kur përfundoi, kulla ishte më shumë se 120 m. Në majë të saj kishte pasqyra metalike për të treguar pozicionin e saj ditën, duke reflektuar dritën e diellit dhe natën për mungesë të dritës ndizej zjarr (vatër). Kjo mrekulli do të rezistonte shumë, rreth 1600 vjet deri në shekullin XIV, kur tërmetet do ta shembnin. Emri i mrekullisë ishte "Kulla e Farit" dhe i linte mbrapa të gjitha ndërtimet e bëra deri në atë kohë që kishin për qëllim të udhëhiqnin anijet. Ndërtuar për të udhëhequr anijet nëpër labirintin e sandbars që krijuan kaos për tregtarët përpjekur për të arritur në portin e Aleksandrisë në Egjipt, Far ose Pharos i Aleksandrisë ishte e vetmja çudi e lashtë që kanë shërbyer për një qëllim praktik. Ndërtuar në mes 299 dhe 79 Para erës sonë, far qëndroi disa 166 metra, ose rreth 500 këmbët, mbi port perëndimore të qytetit dhe është financuar nga Sostratus tregtare greke që donte të ndihmojë për të siguruar sigurinë e trafikut të anijeve. Pasqyra lëmuar prej bronzi janë hartuar posaçërisht për të reflektuar rrezet e diellit në det gjatë ditës, dhe zjarret janë ndezur gjatë natës për të shërbyer si një fener për anijet e humbura gjatë natës. Kulla ishte relativisht i paprekur deri në një seri tërmetesh dhe përkeqësimit gradual nga elementet natyrore shkaktuar struktura të rrëzohet dhe përfundimisht të shpërbërë për gurë e saj. Aleksandri i Madh ishte i pari pushtues,qe i dha emrin e tij një qyteti, pikerisht ate te Aleksandrise, një hap kyç ne pushtimin dhe marrjen e pushtetit,në Egjipt.Ai projektoi personalisht pamjen e qytetit qe në vitin 331 pes. I frymëzuar nga struktura ndertimore e qyteteve urbane te Mesopotamit, sidomos ate te Babylonise, pushtuesi i madh e beri Aleksandrine kryeqytet te perandorisë së tij.Konstandini i Madh, perandori i Romës, 600 vjet më vonë ndoqi shembullin e tij,ne krijimin e Konstandinopojës si kryeqytet te Bosforit, (tani Stamboll).Aleksandria,e cili shpejt u rrit në më shumë se një milion banorë, do te kujtohej edhe për bibliotekën e saj të famshme, e ndërtuar nga Ptolemy I,ku thuhet se përmbante 700.000 vëllime me materiale te mbledhur,me njohuritë e antikitetit,por qe u dogj nën zjarrin e Romakëve gjatë pushtimit të Egjiptit në vitin 47 pes. Por mrekullia me e madhe është fari i famshëm që u ndertua në ishullin me të njëjtin emër përballë qytetit,Fari i Aleksandrise..Ai ishte ndertuar ne formen e një kulle,prej mermeri të bardhë, me një kulm,ku nje zjarr i vazhdushem ushqehej nga djegia e qymyrit dhe drute e anijeve te demtuara gjate gjithe nates,që tregonte pozicionin e bregdetit, deri ne 60 km largesi. Kulla ishte përafërsisht 130 metra e lartë,me tre kate dhe ishte e zbukuruar me statuja të monstrave te detit. Edhe ky objekt madheshtor u shkatërrua nga Romakët gjatë rrethimit të qytetit. Që kur Aleksandri i Madh i liroi egjiptianët nga dominimi persian, lidhjet mes grekëve dhe egjiptianëve u forcuan aq shumë sa mbreti i tyre, Ptolomeu II, ishte me origjinë greke. Por këtë herë mrekullia nuk do të jetë një tempull, as ndonjë lloj tjetër monumenti ose ndërtese, por një kullë. Kjo kullë do të shërbente për të udhëhequr anijet e shumta që mbërrinin në brigjet e Aleksandrisë. Mbreti vendosi të ndërtonte një kullë që të identifikonte vendin dhe qytetin nga shumë larg. Për këtë përdorën ishullin e vogël të Faros, përballë portit. Arkitekti Sastro drejtoi punimet, që, sa më shumë ecnin jepnin një pamje të mrekullueshme. Kur përfundoi, kulla ishte më shumë se 120 m. Në majë të saj kishte pasqyra metalike për të treguar pozicionin e saj ditën, duke reflektuar dritën e diellit dhe natën për mungesë të dritës ndizej zjarr (vatër). Kjo mrekulli do të rezistonte shumë, rreth 1600 vjet deri në shekullin XIV, kur tërmetet do ta shembnin.

Fari i Aleksandrisë

• Shtatë mrekullitë e botës së lashtë
• At 6:11:00 PM
• Leave a Comment

Artikulli Plotë

Vendndodhja gjeografike e Rodit ishte e privilegjuar për të tregtuar me Greqinë. Azia dhe Egjipti falë kësaj e shndërruan në qendrën tregtare më të madhe të Mesdheut Oriental. Mbreti Demetri i Poliarcetës, i njohur për eksperiencën ushtarake sidomos nëpër rrethinat, aq sa në të ardhmen ushtarakët do t’i referoheshin teknikës së tij duke e emërtuar "Poliarcetica", vendosi të sulmojë Rodin. Qyteti i rezistoi dhe Demetri u detyrua të tërhiqej. Për të festuar këtë triumf, qyteti vendosi të ndërtonte një monument për kujtim të Helios, zoti i diellit, në port. Punimet i udhëhoqi Cares Lindos. Në fillim statujën e veshën me hekur dhe sipër me pllaka bronzi. Më në fund, kur statuja përfundoi, kishte jo më pak se 32 m lartësi. Fama e saj solli udhëtarë nga e gjithë bota antike për ta parë. Me Kolosin e Rodit në atë kohë ishin 5 mrekullitë e botës që ishin ngritur mbi faqen e tokës, numër që erdhi duke u rritur. 56 vjet më vonë nga ndërtimi i tij në 223 para e.s., një tërmet e shëmbi Kolosin. Banorët e Rodit ndoqën këshillat e një orakulli dhe vendosën t’i lënë pjesët e tij atje ku ranë nga tërmeti. Dhe kështu u bë gjatë 90 vjetëve deri në 654 para e.s., kur myslimanët morën copat e bronzit si plaçkë lufte. Madhësia e statujës ishte e tillë saqë anijet kalonin mes këmbëve të tij. Kolosi i Rodit nuk ka nevojë për mitifikim, sepse u deshën më shumë se 2000 vjet kur njeriu arriti të bënte diçka më madhështore.

Kolosi i Rodosit

• Shtatë mrekullitë e botës së lashtë
• At 8:42:00 PM
• Leave a Comment

Artikulli Plotë